Gebze İlçesine bağlı Eskihisar’daki Palekanon Kalesi ile hemen yukarısında yer alan bugünkü adı Barış Mahallesi olan ve o dönem Maltepe olarak adlandırılan alandaki muharebede Orhan Bey komutasındaki ordu ile Bizans İmparatoru III. Andronikos’un ordusu karşı karşıya gelmişti. Palekanon Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından Osmanlı, Kocaeli Bölgesi’nde dünya devleti haline geldi.
TARİHİN EN BÜYÜK SAVAŞI BURADA YAŞANDI
10-11 Haziran 1329 tarihindeki Palekanon Savaşı’nın 696. Yıl dönümü nedeniyle kalede açıklamalarda bulunan Gebze Kaymakamı Mehmet Ali Özyiğit, MÖ 247 – MÖ 183/181 yıllarında yaşamış tarihin en büyük savaşçısı Hannibal’ın da Romalılar’dan kaçtıktan sonra bir süreliğine sığındığı Eskihisar’daki kalenin tarihteki önemine değindi.
Palekanon Savaşının 696. yıldönümü nedeniyle ecdatlarımızı yâd etmek için Eskihisar’daki kaleye geldiğini söyleyen Kaymakam Özyiğit, Türk tarihinin ana mihenk taşlarından birisini hep birlikte Gebze’ye ve ülkeye tanıtma niyetinde olduklarını kaydederek gelecek neslin de bu kıymeti bilip yaşatacaklarını umduğunu ifade etti.
Konuşmasında, kalenin 3 bin yıllık bir geçmişe sahip olduğuna yer veren Kaymakam Özyiğit, en güçlü döeminde Roma’yı dize getiren Hannibal’ın sonra ki süreçte de sınırlı sayılacak bir güçle geri çekilerek savaşa savaşa, vuruşa vuruşa Gebze’ye geldiğini ve Eskihisar’daki bu kaleye sığındığını söyledi. Gebze Kaymakamı Mehmet Ali Özyiğit, hem önceki süreçte, hem Türk Tarih medeniyetinde, hem de Roma döneminde Palekanon Kalesi’nin kullanıldığını ifade ederek şu görüşlere yer verdi ;
Türk tarihi açısından bakıldığında Selçuklular’ın kısa dönem fetihlerinden sonra Bizansla yapılan en büyük savaşlardan birisi Palekanon Savaşı ve bu savaş bu kalenin adıyla anılıyor. Palekanon, bizim kaynaklarımızda yeterince öne çıkarılmasa bile, Bizans kaynaklarında Osmanlı’nın büyük devlet haline geldiği değerlendirilen ana savaştır.
KALE, ÖĞRENCİLERİMİZİN KİMLİĞİMİZİ YERİNDE DEĞERLENDİRDİĞİ KONUMDA OLACAK
Bizansın güçlü bir ordu toplayarak yola çıktığını ve Eskihisar’daki kalenin de toparlanma merkezi olarak seçildiğini aktaran Gebze Kaymakamı Mehmet Ali Özyiğit, Sultan Orhan’ın bu durumu fark etmesinin ardından küçük ama güçlü bir orduyla ani bir baskın yaparak Bizans ordusunu dağıttığını hatırlattığı konuşmasının devamında şu özlere yer verdi; Bu kale, Gebze ve yöremizin açısından Türk tarihi açısından çok önemli yerlerden birisi, hem denize hakim, hem de İstanbul yolu üzerindeki en önemli kalelerden birisi. Bunu güncel halde tutma gayretinden dolayı duyarlı Gebzeli hemşehrilerimize çok teşekkür ediyorum. Bundan sonraki süreçte de, tadilatlardan sonra daha işlevsel, daha işe yarar halde kullanılacak ve öğrencilerimizin tarihimizi, mazimizi, mirasımızı görme, tanıma açısından kimliğimizi, kişiliğimizi yerinde değerlendirdiği konumda olacak Allah nasip ederse.
ORHANGAZİ, BU KALEDE BİZANSI YENDİ
Tarihi belgesel yapımcısı, Gebzeli gazeteci İsmail Kahraman’da, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihi açıdan bu bölgenin çok önemli bir konumda olduğunu belirterek şunları söyledi; Ders kitapları ve ansiklopedilerde, Palekanon Savaşı olarak geçen ve bu güne kadar yeterince gündemde olmayan Eskihisar Kalesi’nin adı tüm tarihi belgelerde ‘Palekanon Kalesi’ olarak geçiyor. 10-11 Haziran 1329 tarihinde Osmanlı Ordusu Orhangazi komutasında İznik’i kuşatmaya çalışır ve İznik kuşatma altındadır. Bizans İmparatoru’ndan destek ister İznik Tekfuru, bunun üzerine ordu toplar. Bu kaleden bir baskın düzenleyecektir Orhangazi’ye. Bu baskını haber alan Orhangazi bin kişilik ordusuyla bu kaleye gelir ve burada Bizans imparatorunu yener. Bu savaştan sonra tarihi belgelerde, dünyanın önemli devletlerinin Osmanlı’nın dünya devleti olduğunu kabül ettiklerini söyledikleri yer alır. Palekanon Savaşı’nın gerçekleştiği bu yer, tarih kültürü açısından, zaferler tarihi açısından önemli.
SAVAŞIN GEÇTİĞİ YER OLAN MALTEPE, ASLINDA KALENİN KARŞISINDAKİ BARIŞ MAHALLESİ’DİR
3 Bin Yıllık tarihe sahip bu kalenin bulunduğu bölge, bir çok uygarlığa, medeniyete, imparatorluğa ve devlete merkezlik ve başkentlik yapmış. Geçmişte Çin’den başlayan İpek Yolu’nun en önemli mihenk taşları ve korunduğu yerlerden birisidir bu kale. Lise ders kitaplarında ‘Maltepe önleri ‘ diye geçen Palekanon Savaşı, aslında Maltepe hemen kalenin karşısında bulunan bugün Barış Mahallesi’nin geçmişteki adıdır. Bunun önlerinde meydana geliyor bu savaş ve kalenin en önemli özelliği, Marmara Bölgesi’nde orijanliğiyle ayakta duran tek kaledir, önemli bir yapıdır.
Bölgenin geçmişine baktığımızda da Kartacalı komutan Hannibal, 2 bin 100 yıl önce Romalılar’dan kaçarak bu kaleye sığınıyor ve tutsak edileceğini anlayınca bugünkü bölgeye çıkar ve yüzüğündeki zehiri içerek intihar eder.
Kale, iç ve dış olmak üzere iki bölümden meydana gelmektedir. Kültür Bakanlığı tarafından 1995-2000 yıllarında onarılmaya başlanılan kale çevresinde Kocaeli Müze Müdürlüğü tarafından kazılar yapılmıştır. Bu kazılarda Bizans keramikleri, kırık mimari parçalar, testiler, kabartma hac motifleri ve kitabeler bulunmuştur. Kalede 8 sütunlu 15 kubbeli Bizans sarnıcı ve 1025 kişi kapasiteli tiyatro sahnesi bulunmaktadır.
Yorumlar
Kalan Karakter: